Zelf pensioen opbouwen als je in loondienst bent
Hoe bouw je zelf een pensioen op als je werkgever dat niet doet?
Ken jij het verhaal van Johanna? Johanna is dit jaar met pensioen gegaan. Ze heeft 45 jaar met plezier gewerkt bij de lokale boekhandel waar ze iedereen adviseerde over alle literaire schatten. Na jarenlang hard werken, besloot Johanna om te genieten van haar welverdiende pensioen. Ze droomde van dagen gevuld met rust, boeken lezen en misschien een beetje tuinieren.
Maar toen ze haar pensioen papieren eens goed bekeek, ontdekte ze tot haar verbazing dat er geen sprake was van een welverdiend pensioenfonds vanuit haar werk. Verbijsterd en verward, rende Klara naar het kantoor van haar voormalige werkgever, waar ze te horen kreeg dat er inderdaad geen pensioen voor haar was opgebouwd. Of ze dat zelf niet wist? Nee, daar had ze geen seconde over nagedacht. Weg was haar droom van dagen vol rust met een boek in haar ene hand en thee in haar andere. Van alleen de AOW kon ze namelijk niet rondkomen…
Dit verhaal is gelukkig verzonnen maar wist je dat er in Nederland 800.000 mensen zijn die behoren tot de groep die wel een baan in loondienst hebben maar geen pensioen opbouwen? Dat zijn nogal wat mensen!
Het Nederlands pensioenstelsel
1 op de 10 werknemers bouwt geen pensioen op via hun werkgever. Uiteraard krijgt iedereen AOW wanneer ze hun pensioenleeftijd hebben behaald. Let wel op: je bouwt een volledige AOW-uitkering op als je in de 50 jaar voordat jouw AOW-uitkering ingaat, in Nederland hebt gewoond. Voor ieder jaar dat je mist, wordt de AOW met 2% gekort. Je kan dan wel kiezen om vrijwillig voor de AOW te verzekeren in de jaren dat je in het buitenland woont.
De AOW is ongeveer 50% - 70% van het minimumloon. Velen van ons zullen het daarmee niet gaan redden wanneer we stoppen met werken.
De AOW wordt ook wel de eerste pijler van ons pensioenstelsel genoemd. De tweede pijler is het pensioen dat opgebouwd wordt via de werkgever. Maar bij 10% van de werknemers wordt er dus helemaal geen pensioen opgebouwd. Ook zijn er genoeg werkgevers die wel pensioen opbouwen voor hun werknemers maar is dit maar een heel karig pensioen.
De derde pijler is het zelf opbouwen van een pensioenpotje. In dit artikel zullen we deze optie wat meer uitdiepen, speciaal voor de mensen met een werkgever die niet of nauwelijks pensioen opbouwt.
Lees ook: Bouw je wel genoeg pensioen op?
Zelf pensioen opbouwen - de voordelen
Wanneer je werkgever geen pensioen voor je opbouwt is het verstandig om dat wel zelf te gaan doen. Een overzicht van hoeveel je nu al hebt opgebouwd voor je pensioen (in de eerste twee pijlers) vind je op mijnpensioenoverzicht.nl. Ieder jaar heb je een bepaald bedrag dat je mag inleggen in een pensioenpotje. Dit bedrag heet de jaarruimte en verschilt per persoon, afhankelijk van je inkomen. Je jaarruimte kan je zowel gaan sparen voor je pensioen of gaan beleggen, daarover later meer. De jaarruimte die je hebt kan je zelf checken met de handige tool van Brand New Day.
De voordelen van zelf een pensioen opbouwen zijn:
- Je mag zelf kiezen waar je een pensioen wilt opbouwen. Wanneer u pensioen opbouwt via uw werkgever gaat dat vaak naar een pensioenfonds van de sector waarin u werkt. Wanneer u zelf een pensioen opbouwt dan bent u vrij om te kiezen waar u dat doet.
- Je kunt zelf kiezen voor een pensioenspaarrekening of voor pensioenbeleggen.
- Je kunt zelf kiezen voor de uitkeringsduur van je pensioen van minimaal 5 jaar tot maximaal 30 jaar. Die keuze heb je niet bij een pensioen via je werkgever maar wel met een pensioen dat je zelf hebt opgebouwd.
Jaarruimte en belastingvoordeel
Ik noemde het al eerder maar iedere werknemer heeft een bepaalde jaarruimte. Deze jaarruimte is het bedrag dat jij maximaal mag inleggen in een pensioenpotje op basis van je pensioengat. Dit mag dus zowel op een pensioen spaarrekening als op een pensioenbeleggingsrekening. Je berekent zelf makkelijk je jaarruimte via deze tool.
Het voordeel van het benutten van deze jaarruimte is dat het geld dat jij op een pensioenrekening zet je mag aftrekken van de inkomstenbelasting. Let wel op dat het bedrag dan voor 31 december gestort moet zijn. Dat betekent in de praktijk dat je volgend jaar geld terug mag verwachten van de belastingdienst. Hoeveel dat is, is uiteraard afhankelijk van de hoogte van je salaris, jaarruimte en hoeveel je inlegt.
Een voorbeeld:
Johanna werkt in loondienst en bouwt geen pensioen op via haar werkgever. Ze verdient €45.000 bruto per jaar.
Zij betaalt hierover 36,93% inkomstenbelasting, dit komt neer op een netto jaarsalaris van €28.382.
Johanna heeft een jaarruimte van €9.406 en benut deze volledig.
Bij de inkomstenbelasting geeft Johanna door dat zij €9.406 heeft gestort op haar pensioenrekening. Dit bedrag wordt nu afgetrokken van haar bruto salaris: €45.000 - €9.406 = €35.594. Over dit bedrag betaalt zij de 36,93% inkomstenbelasting, wat neerkomt op €13.144.
Johanna heeft een belastingvoordeel (en dus belasting teruggave) van €3.474. Haar uiteindelijke inleg is dus geen €9.406 maar €5.932.
Reserveringsruimte
Wanneer je erachter komt dat je geen pensioen opbouwt via je werkgever dan heb je waarschijnlijk al een aantal jaar geen pensioen opgebouwd. Dit geldt overigens ook voor iemand die ZZP’er of DGA is en (nog) niets heeft geregeld. Let vooral goed op dat je het pensioengat dat je daarmee hebt nog kan dichten door gebruik te maken van de reserveringsruimte.
De reserveringsruimte is niets meer dan de jaarruimte van voorgaande jaren. Heb je namelijk geen gebruik gemaakt van de jaarruimte in de afgelopen jaren dan kan je dat nu nog inhalen. Let wel op dat dit voor maximaal 10 jaar kan. Het kan dus verstandig zijn dat wanneer je 10 jaar of langer geen pensioen hebt opgebouwd, je eerst de reserveringsruimte van 2013 benut, voordat je gebruik maakt van die van 2022. Je kan zelf je reserveringsruimte checken met deze handige tool.
Pensioen sparen of beleggen?
Wanneer je zelf pensioen gaat opbouwen kan je kiezen om te gaan sparen of te gaan beleggen. Beleggen klinkt heel risicovol maar houdt er rekening mee dat alle pensioenfondsen waar je via werkgevers pensioen mee opbouwt, beleggingsfondsen zijn.
Pensioensparen is vooral verstandig wanneer je horizon, dus de tijd dat je nog hebt voordat je met pensioen gaat, kort is. Kort wil zeggen 5 jaar. Zodra je meer dan 20 jaar hebt voordat je met pensioen gaat, dan is het een goed idee om je te verdiepen in pensioen beleggen. De resultaten uit het verleden laten namelijk zien dat er in 20 jaar tijd altijd meer rendement wordt behaald met beleggen dan met sparen. (Uiteraard bieden resultaten uit het verleden geen garantie voor de toekomst.) Je hebt daardoor meer geld in je pensioenpotje en dus meer geld om straks van te kunnen genieten.
Conclusie
Het verhaal van Johanna, hoe fictief ook, wijst wel op de realiteit dat veel mensen in Nederland, mogelijk niet of niet voldoende pensioen opbouwen via hun werkgever. Met 800.000 mensen in deze categorie is het duidelijk dat actie ondernemen voor een eigen pensioen van groot belang is.
Of je nu kiest voor pensioensparen of pensioenbeleggen, het benutten van de jaarruimte is een slimme zet. Het belastingvoordeel dat hiermee gepaard gaat, zoals geïllustreerd in het voorbeeld van Johanna, biedt je ook nu al financiële voordelen.
Laat het verhaal van Johanna dus een alarmbelletje bij je laten rinkelen. Wacht niet tot je pensioenleeftijd nadert maar onderneem dit jaar nog actie. Verdiep je in je jaarruimte, ontdek de mogelijkheden van pensioenopbouw, en onderneem actie vóór 31 december om een solide fundament te leggen voor de rustige dagen met een boek in de ene hand en thee in de andere.
Dit artikel is geschreven in samenwerking.
